Soll


Het staat middenin een aangelegd natuurgebied: een werk van Soll Lewitt.
Het heeft geen naam, geen handtekening.
Soll slaagde erin levenslang buiten beeld van de media te blijven.
Dat is op zich al een kunst.
Anonimiteit is een viering van het werk zelf.

Dit zou ook helemaal geen werk van Soll kunnen zijn.
Het zou een hufterproof bord kunnen zijn.
Een plattegrond van het aangeharkte natuurgebied, zodat niemand kan verdwalen.
Wat mij interesseert, is de vraag of het iets uitmaakt wie het heeft gemaakt en wat het betekent.
Hoeveel geld het waard is.
Of het bedoelde kunst is of niet.
Of het echt is of niet.

Het boeit mij niet om ‘echte’ kunst te relativeren, noch om onbedoelde kunst op te waarderen.
Het verbaast mij dat waarde kennelijk een geloofsovertuiging is.
Dat geloof — bijvoorbeeld dat een werk ‘echt’ is en gemaakt door een bekende naam — de waarde bepaalt.
In mijn ogen is iets mooi, subliem en waardevol ongeacht het oordeel of iets ‘kunst’ is.
Het is een ‘kunstmatig’ onderscheid.

In het verlengde daarvan kunnen we het meesterwerk Wereld, waar wij deelnemer en toeschouwer van zijn, vergelijken met een kunstwerk.
> Dit gigantische werk draagt van oorsprong geen naam.
Al die namen zijn voorlopige afspraken bij gebrek aan betere: universum, omniversum…
Nooit zal een naam de lading dekken.
> De maker heeft nooit verklaard wat hij met dit werk heeft willen zeggen.
Dat hoeft ook niet, want het bestaan zegt letterlijk alles wat denkbaar en ondenkbaar is.
> De kunstenaar heeft zelf ook geen naam.
Het werk draagt geen handtekening, het wordt door niemand geclaimd.

Wat maakt het uit of het werk door iemand is gemaakt of door niemand?
Dat het door niemand gemaakt zou zijn is natuurlijk nog nog weer veel wonderbaarlijker dan dat het door een anonieme meester zou zijn gemaakt.
Waarom gelovigen en ongelovigen elkaar bestrijden vanwege een voorlopige afspraak, is mij een raadsel.
Ze slagen er wel perfect in om de essentie te mijden.

Zowel God als Niemand zijn — evenals Soll — succesvol buiten beeld gebleven, en zo hoort het ook.
Het gaat om het werk zelf dat direct naar de belever verwijst: die maakt het echt.

Is dit kunst?
Welnee, dit is echt.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *