Spijkertje

Een bevriende kunstenaar heeft dit werk aan de muur hangen.
Hij noemt het ‘het spijkerwerk’ omdat het door alle gaatjes in heel veel standen kan hangen behalve loodrecht.
Er zit geen gaatje in het midden, het hangt dus altijd uit het lood, daardoor leeft het, vertelt hij begeesterd.
De kunstvriend is er oprecht aan gehecht, een geniaal ding in zijn ogen. Het begint uit elkaar te vallen, hij vraagt mij om het te restaureren. Zichzelf noemt hij ‘chronisch onhandig’ , dat moet vooral zo blijven want dat is mijn handschrift, typerend voor ‘mijn stijl’
Over stijl gesproken, zeg ik, het zou zo maar een dingetje van ‘De Stijl’ kunnen zijn, een dienblad van Rietveld of een zeef waar zijn kind mee in de zandbak speelde.
Het zou zomaar kunnen, maar het is niet gesigneerd.
Nee, wie signeert er nu speelgoed?
Dit gaat hem te ver, hij vindt het echt heel mooi en wie het maakte maakt hem niet uit.
‘Goed, ik ga het proberen onzichtbaar te repareren, zodat het weer in alle gaatjes kan hangen. Wie ben ik om te zeggen dat het Siomontage lijkt’ Mijn vriend glimlacht.
Nu Dick Bruna door het Rijksmuseum in de traditie van Rietveld en Mondriaan is opgenomen kan Siomontage er ook wel bij.

Nu hangt er in zijn huis een leegte in de vorm van een doorzeefd dienblad aan het spijkertje.

Spirals


Spirals, Bruce Waxman 2008, uit de serie: Deleted Materials, Metropolitan Museum.

Het betreft in dit geval een matras van Ikea, dit bedrijf sponsort de kunstenaar sinds 2001.
Bruce Waxman stak het matras publiekelijk in de brand om de schitterende onderliggende structuur bloot te leggen, zoals Michelangelo of was het Da Vinci?, het overbodige marmer verwijderde bij zijn ‘David’. Met dezelfde methodiek benadert Waxman nu alles in zijn omgeving. Het verwijderen van onnodig materiaal is inmiddels zijn handelsmerk geworden.
Meest spraakmakend was zijn museale project waar het MOMA in New York totaal werd ontdaan van alles wat ook maar enigszins aan kunst doet denken.
Nooit eerder zag het publiek het prachtige gebouw zelf, al die tijd werd de aandacht afgeleid door
opzichtige kunstuitingen. Critici laken zijn ‘kunst van het weglaten’ als nihilistisch.
Waxman reageert hier lakoniek op; ‘Wie het niets voor niets aanziet ziet toch echt het meest wezenlijke over het hoofd, namelijk zichzelf…’

Spirals is niet te koop, maar wat let de ware kunstliefhebber om zelf het heft in handen te nemen?

Mondriaan danst

Dit late werk van Mondriaan is door kunstcritici te frivool bevonden en tot nu toe door museumcuratoren succesvol buiten de collectie gehouden.
Het zou de ernst en integriteit van het complete oeuvre in gevaar kunnen brengen, dan maar incompleet.
Het werk staat bekend als een ‘opus posthume’ en is in particulier bezit.

Het lijkt vreemd maar zoals Bach in mijn oren swingt als een oceaan, zo danst in mijn ogen Mondriaan, ook bij werk dat strak in het gelid door de ruimte marcheert.
Nog vreemder wellicht is dat Mondriaan in mijn beleving licht en humorvol is. Wezenlijke humor is serieus, de lach is een ingrijpend filosofisch statement, niet als concept maar als directe ervaring.

Dat hij danste staat vast, hoe zou Mondriaan hebben gedanst?

vierkant haakse pasjes,
strak in de maat en in het maatpak,
hoekig en loodrecht in vaste cadans,
bewegend naar de zuivere rede?
in geometrische figuren,
spiralend volgens de Fibonaccireeks,
volgens de gulden snede?

Ik zou er wat voor over hebben om Mondriaan te zien dansen,
daarom kijk graag naar dit nagelaten werk, dit opus non grata.

Werp


voorwerpen werpen de vraag voor:
waarvoor is dit?

sommige dingen verwerpen gebruik,
ze vieren het onbruikzame zijn.

andere, ooit nuttige, dingen zijn in onbruik geraakt,
ze raken prachtig kant noch wal.

gebruiksvoorwerpen zijn ontworpen
door een ontwerper.

de ontwerper onderwerpt de materie
aan een nuttig doel.

kunst werpt zich op om de dingen te bevrijden
van nut en doel.

bevrijde materie geniet daar zichtbaar van

Ontschepping

God schept Adam bij de vuilnisbak.
De Sixtijnse Kapel ligt op straat geprint op canvas.
De goddelijke vonk doorgegeven met fingerspitzengefühl.
Michelangelo was ook een geniale beeldhouwer.
Hij schiep David door simpelweg marmer weg te laten.
Zijn kunst van het weglaten maakt veelvuldig gebruik van de vuilnisbak, al het overbodige marmer mag bij het grof vuil.
Alles is vormgegeven ook de vuilnisbak.
Een volmaakte wereld is een wereld zonder afval.
De vuilnisbak is dan zelf overbodig, in wat wordt de vuilnisbak weggegooid?
In een container.
God is een containerbegrip.