Het is niet zo eenvoudig vast te stellen wat een feit, een afspraak of een mening is.
Het zogenaamde objectieve ideaal is vaak niet haalbaar omdat het altijd een subject die iets objectief vast stelt. Wikipedia lijkt uitkomst te bieden, er staan voorbeelden van feiten en meningen:
Het regent , is een feit.
(Met deze kanttekening dat regen tijdgebonden en lokaal is, het regent niet overal en permanent, relatief objectief dus, maar niet onomstotelijk vast)
Het is rotweer, is een mening.
(Als het een orkaan is die je huis vernietigd zou je dat toch bijna als objectief feit kunnen zeggen dat het rotweer is…?’)
Gras is groen, dit is een feit aldus wiki.
(Ik zou dit eerder rangschikken onder de afspraken: we hebben afgesproken dat we deze kleur groen noemen, in verschillende talen heet deze kleur weer anders en kleurenblinden zullen deze kleur nooit als zodanig zien. Het is maar een handige aanname dat we deze kleur allemaal hetzelfde zien…misschien zien we allemaal andere nuances?)
Gras ruikt lekker, is een mening zegt wiki.
(Dit is niet eens zozeer een mentale mening als wel een zintuiglijke waarneming. Voor deze ene waarnemer is het een objectieve waarneming die toevallig subjectief als aangenaam wordt ervaren)
De lonen zijn te laag, hier zegt wiki: dit is een mening, want er is geen norm voor te laag!
(Als iemand met een normale veertig-urige werkweek niet in zijn basisbehoeften kan voorzien en kun je best objectief vast stellen dat het loon te laag is.)
De penguïn is een vogel, dit lijkt evident een feit.
(Al lijkt het mij ook een afspraak, kenmerk van een vogel is dat die vliegt, een penguïn vliegt niet. Maar hij legt wel eieren. Inderdaad, maar dat doen slangen en schildpadden ook)
Deze voorbeelden zijn natuurlijk eenvoudig en vrij onschuldig, maar als dit soort
simpele zaken al niet zo eenduidig te bepalen zijn hoe moeilijk wordt het dan bij complexere zaken en begrippen.
De wereld is een afspraak in taal en die afspraak moeten we steeds weer bevestigen en duidelijk maken om zeker te zijn dat we elkaar echt verstaan, anders berust de wereld op een misverstand van zaken.