Was de heersende overtuiging niets minder dan een ziektebeeld?
Zou men over een paar eeuwen terugkijken op deze tijdgeest als
een pathologische aandoening die gemeengoed was geworden
en daardoor niet als zodanig herkend. Het was normaal, gangbaar,
doorsnee, business as usual, de gewoonste zaak van de wereld.
Waarom dit inzicht lang op zich liet wachten kwam natuurlijk omdat
elke ziekelijke afwijking altijd werd afgemeten in vergelijk met
de ‘normale toestand’… Dat de ‘normale toestand’ niets meer dan
een mechanische gewoonte was kwam niet op in de zichzelf
herhalende geest. Die herhaling bevestigde steeds weer opnieuw
hoe ‘normaal’ men was. Wat was het beschrijven van ziekten anders
dan het bevestigen van de eigen gezonde staat. Nu zou de lezer kunnen
denken dat dit stukje daar eveneens aan ten prooi valt…ware het niet
dat er geen criterium bestaat en dat in onzekerheid leven een kenmerk
is van een natuurlijke staat.

(afbeelding: Martin Jarrie)